برهم کنش آثار تنش خشکی و پوسیدگی ریشۀ فوزاریومی در برخی ویژگی های مورفوفیزیولوژیک نهال های کُنار

کُنار (ziziphus spina-christi) درختی جنگلی است که در نواحی خشک و نیمه خشک آسیا و افریقا رشد می کند و بومیان به طور گسترده از میوه ها، برگ ها، پوست، و چوب آن استفاده می کنند. از سال 1387 مرگ تعداد زیادی از نهال های کُنار با علایم پوسیدگی در ریشه در نهالستان های کازرون و لامرد در استان فارس مشاهده شد. عامل بیماری ضمن حمله به ریشه ها سبب تغییر رنگ و نکروز پوست داخلی و چوب در محل طوقه می شود. با کشت بافت های تغییر رنگ یافته (ریشه و طوقه) روی محیط کشت عصارة سیب زمینی ـ آگار جدایه های قارچ fusarium oxysporumجدا شد و بیماری زاییِ گونة فوق با استفاده از اصول کخ به اثبات رسید. از آنجا که کُنار در مناطق خشک نهال کاری می شود و بیماریِ مرگ نهال ناشی از پوسیدگی ریشه نیز در این مناطق شایع است، برهم کنش تنش خشکی و عامل بیماری زا در آلودگی ریشه های این گیاهان مطالعه و بررسی شد. به منظور بررسی اثر متقابل سطوح مختلف تنش خشکی و عامل بیماری زا، مطالعه ای به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار شامل تیمار های دور آبیاری (دو، سه، پنج، و هشت روزه) و قارچ f. oxysporum تحت شرایط گلخانه انجام گرفت و برخی ویژگی های مورفوفیزیولوژیک نهال ها، مانند ارتفاع، تعداد برگ، و طول و پهنای برگ، بررسی شد. نتایج حاصل از این آزمایش نشان می دهد که عکس العمل رشدی کُنار در مقایسه با تنش های خشکی اعمال شده به سطوح خشکی بستگی دارد. همچنین، کاهش ارتفاع و تعداد برگ در هر گیاه در برهم کنش f. oxysporum و تنش خشکی بیش از 50 درصد مشاهده شد.